CFT Letter Full English Translation: Sint Maarten To Secure Capital loan of fls133 Million for 2024 investments

CFT Letter Full English Translation: Sint Maarten To Secure Capital loan of fls133 Million for 2024 investments

To: Minister of Finance of Sint Maarten
From: Financial Supervision Board of Curaçao and Sint Maarten
Date: September 29, 2025
Subject: Advice on the 2025 Draft Budget

Dear Ms. Gumbs,

Assessment of the 2025 Budget Draft

On September 13, 2024, you requested the Financial Supervision Board of Curaçao and Sint Maarten (Cft) to provide advice on Sint Maarten’s 2025 draft budget (DB). Enclosed is the Cft’s advice on this draft budget. Appendix 1 includes detailed explanations and quantitative support.

Overall Financial Position

The draft budget forecasts surpluses for the period 2025-2028, and Cft notes improvement in the budget’s supporting details. However, Cft cannot fully assess the projected revenue’s realism. Due to uncertainties in revenue projections, Cft cannot confirm compliance with the central budget standard. It is positive that Sint Maarten aims to control expenditures within the budget.

The draft budget presents increasing surpluses, from ANG 2 million in 2025 to ANG 13 million in 2026, with further surpluses of ANG 11 million in 2027 and ANG 9 million in 2028. However, revenue uncertainties raise the risk that these surpluses may need downward adjustment, possibly leading to a deficit. Sint Maarten is working on a plan to address past deficits, which Cft requests to receive as soon as possible.

Revenue Projections

Sint Maarten projects revenues of ANG 562 million for 2025, based on the 2024 budget revision. In response to the second 2024 performance report, Cft noted the substantial risk of lower-than-expected revenue realization and requested monthly reporting on actual revenue. Cft anticipates a realistic risk of revenue shortfalls for 2025-2028 and advises updating budget projections based on recent data, with particular attention to fluctuations in projected profit taxes.

Expenditure Control

Projected expenses for 2025 amount to ANG 560 million, marking a slight increase. Personnel costs are expected to rise by ANG 15 million, influenced by reallocation of certain cost items and increases in salaries and vacation pay. Sint Maarten includes no additional vacancies in its 2025 budget, maintaining the 2023 spending level for goods and services, as previously recommended by Cft.

Capital Investment

Sint Maarten plans to secure a capital loan of ANG 133 million for investments in 2024, with an additional ANG 46 million loan planned for 2025. The draft budget, however, provides limited details on this intention. While Sint Maarten’s commitment to raising investment levels is commendable, project execution continues to lag. Cft emphasizes the importance of expediting these projects and requests Sint Maarten to properly account for loan repayments in the budget.

ENNIA Issue

Sint Maarten is working on a solution for the ENNIA issue. If no agreement is reached by October 10, 2024, interest on liquidity support loans will increase, likely breaching interest expense limits. In this case, Sint Maarten would become ineligible for loans under the Financial Supervision Act for Curaçao and Sint Maarten. Cft understands that involved parties are working toward an agreement.

Challenges in Taxation and Healthcare

Cft urges attention to two challenges in sustaining budgetary policy: modernizing the tax system and addressing structural deficits in healthcare funds. Enhancing both the tax system and tax administration would boost revenues, facilitating Sint Maarten’s ability to fund policy initiatives and investments. Reforms are essential in addressing healthcare fund deficits. The draft budget does not yet reflect action on these points, and Cft advises prompt action.

Next Steps

Cft recommends the following adjustments before presenting the draft budget to Parliament:

1. Adjust the budget as necessary based on recent performance data, and share the August 2024 monthly report with Cft at the earliest opportunity.
2. Accurately include the repayment of liquidity support loans per refinancing agreements in the budget.
3. Provide a thorough explanation for the ANG 52 million loan request for 2025 investments.

Sint Maarten must finalize the budget by the legal deadline of December 15, 2024. Given the timely submission of the draft, Cft considers it feasible to complete the budget on time this year, establishing a solid foundation for 2025.

Sincerely,
Drs. L.M.C. Ongefing, Chair
Financial Supervision Board of Curaçao and Sint Maarten

ORIGINAL DUTCH:

CR
Aan
De minister van Financiën van Sint Maarten
Datum
College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten
29 september 2025
Ons kenmerk
Cft 202400115
Pagina
1/8
Onderwerp
Advies bij de ontwerpbegroting 2025
Geachte mevrouw Gumbs,
Oordeel
Uw kenmerk
Bijlage
2
Adres kantoor Curaçao
De Rouvilleweg 39
Willemstad, Curaçao
Telefoon (+5999)4619081
Toelichting
Resultaat
Adres kantoor Sint Maarten
Frontstreet 26
Convent Building
Philipsburg, Sint Maarten
Telefoon (+1721) 5430331
Adres kantoor Aruba
L.G. Smith Boulevard 68
La Piccola Marina
Oranjestad, Aruba
Telefoon (+297) 5832800
Op 13 september 2024 verzocht u het College financieel toezicht Curaçao en Sint
Maarten (Cft) om te adviseren bij de ontwerpbegroting (0B) 2025 van het land Sint
Maarten.! Hierbij ontvangt u het advies van het Cft bij de OB.2 In bijlage 1 van deze
brief vindt u een nadere uitleg en cijfermatige onderbouwing.
E-mail [email protected]
Internet www.cft.cw
De begroting toont overschotten op de gewone dienst voor de periode 2025-2028. Het
Cft constateert een verbetering in de toelichting op de OB. Het realiteitsgehalte van de
geraamde baten kan het Cft echter onvoldoende beoordelen. Het Cft acht de
ontwikkeling van de baten onzeker en kan daarom niet vaststellen of aan de centrale
begrotingsnorm wordt voldaan. Het is positief dat Sint Maarten zich in de OB inzet voor
het beheersen van de lasten.
Sint Maarten presenteert in de OB overschotten die oplopen van ANG 2 miljoen in 2025
tot ANG 13 miljoen in 2026. In 2027 en 2028 worden overschotten van respectievelijk
ANG 11 miljoen en ANG 9 miljoen verwacht. Gelet op de onzekere ontwikkeling van de
baten bestaat echter het risico dat deze overschotten neerwaarts moeten worden
bijgesteld en resulteren in een tekort op de gewone dienst. Sint Maarten werkt aan een
plan waarmee de gerealiseerde tekorten van voorgaande jaren worden
gecompenseerd. Het Cft verzoekt u dit plan zo spoedig mogelijk te overleggen.
Kenmerk
Ct 202500115
Blad
2/8
Baten
Sint Maarten begroot de baten voor 2025 op ANG 562 miljoen. Deze raming is
gebaseerd op de begrotingswijziging (BW) 2024. In zijn reactie op de tweede
uitvoeringsrapportage (UR) 2024 wees het Cft al op een aanzienlijk risico op een lagere
realisatie van de baten dan begroot en verzocht het land om maandelijks te rapporteren
over de realisatie.5 Het Cft voorziet ook voor de periode 2025-2028 een reëel risico dat
de realisatie van de baten achterblijft, en adviseert de begroting te baseren op de
meest recente realisatiecijfers. Het Cft constateert de grootste onzekerheid bij de
beoordeling van de begrote winstbelastingbaten. De realisatie op deze post fluctueerde
de afgelopen jaren sterk. Het Cft adviseert de realisatie van de baten de komende
maanden nauwlettend te volgen, zodat de begroting, indien noodzakelijk, hierop kan
worden aangepast.
Lasten
De begrote lasten voor 2025 bedragen ANG 560 miljoen. De personeelslasten nemen in
2025 met ANG 15 miljoen toe ten opzichte van 2024. Dit wordt voor ANG 8 miljoen
veroorzaakt doordat enkele kostenposten vanaf 2025 worden toegerekend aan de
personeelslasten. De overige ANG 7 miljoen betreft onder meer een indexering van de
salarissen en een verhoging van het vakantiegeld. Sint Maarten neemt voor 2025 geen
additionele vacatures op in de begroting, en de lasten voor goederen en diensten
blijven op het niveau van de voorlopige realisatie van 2023. Hiermee geeft Sint Maarten
invulling aan de eerdere aanbeveling van het Cft om de lasten te beheersen.
Kapitaaldienst
Sint Maarten is voornemens om eind 2024 een kapitaallening van ANG 133 miljoen aan
te trekken voor investeringen. Ook in 2025 wil het land kapitaalleningen aantrekken
van ANG 46 miljoen. Dit voornemen wordt in de OB onvoldoende toegelicht. Het is
positief dat Sint Maarten werkt aan het verhogen van het investeringsniveau. De
uitvoering van de investeringsprojecten blijft echter achter. Het Cft benadrukt het
belang om de uitvoering van de voorgenomen projecten te bespoedigen. Voor 10
oktober 2024 moeten de liquiditeitssteunleningen worden geherfinancierd. Het Cft
verzoekt Sint Maarten de aflossing (en) op deze leningen adequaat in de begroting te
verwerken.
ENNIA
Sint Maarten werkt aan een oplossing voor de ENNIA problematiek. Indien er voor 10
oktober 2024 geen akkoord is over een oplossing, dan wordt de rente op de
herfinanciering van de liquiditeitssteunleningen verhoogd. Dit leidt naar verwachting
tot een overschrijding van de rentelastnorm, waardoor Sint Maarten geen lening op
basis van de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten kan aantrekken. Het
Cft begrijpt dat de betrokken partijen inmiddels in een verder gevorderd stadium zijn
om tot een akkoord te komen.

Kenmerk
Cft 2025001 15
Blad
3/8
Belastingen en zorg
Het Cft vraagt opnieuw aandacht voor twee belangrijke uitdagingen in het uitvoeren van
duurzaam begrotingsbeleid door Sint Maarten. Het beperkte vermogen om tot
aanpassing van het belastingstelsel en de uitvoering daarvan door de Belastingdienst te
komen,, vormt in toenemende mate een beperkende factor voor de houdbaarheid van de
overheidsfinancien. Het is van cruciaal belang dat zowel het belastingstelsel als de
Belastingdienst worden gemoderniseerd. Dit zal een positief effect hebben op de
belastingbaten en daarmee op de ruimte die Sint Maarten in de begroting heeft voor
nieuwe (beleids-)initiatieven en investeringen. De aanhoudende tekorten bij de
zorgfondsen vormen ook een risico voor de begroting. Om de oplopende tekorten terug
te dringen, moeten hervormingen worden doorgevoerd. Uit de OB blijkt dat op beide
punten nog geen concrete actie wordt ondernomen. Het Cft adviseert u deze punten
alsnog voortvarend op te pakken.
Vervolg
Het Cft adviseert u om de volgende aanpassingen in de OB aan te brengen, voordat
deze wordt aangeboden aan de Staten:

1. Stel de begroting, indien de meest recente realisatiecijfers hiertoe aanleiding
   geven, bij. In dit kader verzoekt het Cft u om de maandrapportage augustus 2024
   zo snel mogelijk met het Cft te delen.
2. Verwerk de aflossing (en) op de liquiditeitssteunleningen op basis van de
   herfinancieringsovereenkomst adequaat in de begroting.
   3.
   Voorzie het leenverzoek van ANG 52 miljoen voor investeringen in 2025 van een
   adequate toelichting.
   Het is van groot belang dat Sint Maarten de begroting voor de wettelijke termijn van 15
   december 2024 vaststelt. Gelet op de tijdige aanlevering van de OB, acht het Cft het dit
   jaar mogelijk om tijdig tot vaststelling van de begroting te komen. Hiermee draagt het
   land zorg voor een solide basis voor 2025.
   Ik verwacht u hiermee voldoende te hebben geinformeerd.
   Hgbgachtend,
   De voorzitter van het College financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten
   Drs. L.M.C. Ongefing
   Deze brief is in afschrift verstuurd aan:
   De minister-president van Sint Maarten
   De secretaris-generaal van het ministerie van Financiën van Sint Maarten
   Kenmerk
   Cft 202500115
   Blad
   4/8
   Bijlage 1: Uitleg en cijfermatige onderbouwing
   Gewone dienst
   In tabel 1 is de voorlopige realisatie weergegeven voor 2023. Daarnaast geeft de tabel
   de stand weer voor 2024 volgens de begrotingswijziging 2024 (BW)9, en de begroting
   2025 en de meerjarenraming voor de periode 2026-2028 zoals opgenomen in de
   ontwerpbegroting (0B) 2025.
   Tabel 1: Meerjarig overzicht gewone dienst (in miljoenen ANG)
   Baten
   Belastingen
   Vergunningen
   Fees en concessies
   Overige baten
   Lasten
   Personeelslasten
   Goederen en diensten
   Studiebeurzen en toelagen
   Afschrijvingen
   Sociale voorzieningen
   Subsidies en overdrachten
   Rentelasten en bankkosten
   Baten
   2023
   511
   Belastingbaten
   408
   17
   50
   37
   495
   215
   116
   14
   35
   98
   14
   2024
   16
   550
   426
   21
   58
   49
   547
   235
   127
   4
   13
   36
   108
   24
   2025
   3
   562
   451
   23
   58
   B0
   560
   250
   119
   15
   36
   L08
   29
   2026
   2
   592
   483
   23
   58
   28
   579
   258
   121
   4
   16
   37
   113
   29
   2027
   13
   608
   497
   23
   60
   28
   597
   263
   127
   16
   39
   117
   30
   2028
   11
   622
   512
   22
   60
   28
   613
   Resultaat
   Bron: uitvoeringsrapportage vierde kwartaal 2023, begrotingswijziging 2024 en ontwerpbegroting 2025
   van Sint Maarten.
   271
   129
   17
   4
   42
   117
   32
   Sint Maarten begroot de baten voor 2025 op ANG 562 miljoen. Dit is een toename van
   12 miljoen ten opzichte van de BW 2024. Deze toename wordt verklaard door hogere
   belastingbaten (ANG 25 miljoen), hogere baten voor vergunningen (ANG 2 miljoen) en
   lagere overige baten (ANG 14 miljoen). Sint Maarten hanteert de groeiraming van het
   Internationaal Monetair Fonds (IMF), de BW 2024 en de eerste uitvoeringsrapportage
   (UR) 2024 als basis voor de raming van de baten, en niet de meest recente
   realisatiecijfers.10
   9
   De stijging van de geraamde belastingbaten wordt met name veroorzaakt door een
   toename van de loonbelasting (ANG 14 miljoen) en de belasting op bedrijfsomzetten
   (ANG 10 miljoen),. Sint Maarten verwacht vanaf 2025 additionele belastingbaten door de
   start van drie grote projecten in 2024.
   Kenmerk
   Cft 202500115
   Blad
   5/8
   De afname van de overige baten wordt veroorzaakt door lagere erfpachtbaten (ANG 3
   miljoen). In 2024 ontving het land ANG 5 miljoen een achterstallige erfpachtbaten. Ook
   verwacht Sint Maarten in 2025 ANG 9 miljoen minder projectengelden dan in 2024.
   Lasten
   Sint Maarten begroot een lichte stijging van de lasten van ANG 547 in 2024 naar ANG
   560 in 2025. Deze lastenverhoging wordt met name verklaard door een stijging van de
   personeelslasten (ANG 15 miljoen), afschrijvingen (ANG 2 miljoen) en rentelasten (ANG
   5 miljoen).
   Personeelslasten
   Sint Maarten begroot voor 2025 ANG 250 miljoen aan personeelslasten. Dit is ANG 15
   miljoen meer dan begroot voor 2024. Deze toename is voor ANG 8 miljoen het gevolg
   van een verschuiving in de toerekening van enkele kostenposten van de categorie
   goederen en diensten naar de personeelslasten. Dit betreft onder meer de inhuur van
   extern personeel. De stijging van de overige ANG 7 miljoen wordt onder veroorzaakt
   door een indexatie van de salarissen met twee procent, verhoging van het vakantiegeld
   met een procent en tredeverhogingen en jubilea.
   Rentelasten
   De rentelasten nemen toe als gevolg van de kapitaallening van ANG 133 miljoen die
   Sint Maarten in 2024 wil aantrekken. Het land verwacht dat het rentepercentage voor
   deze lening 3,4 procent zal bedragen.
   Kapitaaldienst
   In tabel 2 is de voorlopige realisatie weergegeven voor 2023. Daarnaast geeft de tabel
   de stand weer voor 2024 volgens de BW 2024, en de begroting 2025 en de
   meerjarenraming voor de periode 2026-2028 zoals opgenomen in de OB 2025.
   Kenmerk
   Cft 202500115
   Blad
   6/8
   Tabel 2: Meerjarig overzicht kapitaaldienst (in miljoenen ANG) 11
   Ontvangsten
   Opname geldlening
   Opname geldlening (al ontvangen)
   Herfinanciering
   Afschrijvingen
   Bijdragen
   Aflossing studieleningen
   Uitgaven
   Aflossing leningen (herfinanciering)
   Studiefinanciering
   Investeringen
   Saldo
   Investeringen
   2023
   Herfinanciering
   394
   6
   Financieel beheer
   316
   14
   3
   333
   329
   1
   60
   2024
   293
   133
   90
   24
   57
   293
   18
   5

269

2025
140

52

74
14
140
83
5

52

2026
60

46

14

60
9
5
46
2027
46

34

12

46
5
34
2028
47
Bron: uitvoeringsrapportage vierde kwartaal 2023, begrotingswijziging 2024 en on twerpbegroting 2025
van Sint Maarten.
35
Sint Maarten begroot in totaal voor ANG 52 miljoen aan investeringen voor 2024. Het
land is voornemens om hiervoor een lening aan te trekken. Deze investeringsambitie
wordt in de OB onvoldoende toegelicht. In 2026 wil het land kapitaalleningen
aantrekken van ANG 46 miljoen. Voor de jaren 2027 en 2028 zet het land de
investeringsambitie jaarlijks op een procent van het bruto binnenlands product (bbp).
47
12
7
35
5
Sint Maarten geeft in de begroting aan de in 2025 aflopende obligatielening van ANG 74
miljoen volledig te willen herfinancieren. Herfinanciering is niet expliciet geregeld in de
Rft, waardoor Sint Maarten in beginsel gehouden is deze lening af te lossen. Sint
Maarten neemt in de begroting een meerjarige liquiditeitsplanning op. Op basis hiervan
concludeert het Ct dat de liquiditeitspositie van het land geen mogelijkheid biedt voor
een (gedeeltelijke) aflossing van deze lening.
Het Cft merkt een kwaliteitsverbetering op in de toelichting op de OB 2025 ten opzichte
van voorgaande begrotingen. Zo is de toelichting op de totstandkoming van de
(meerjaren-)raming verbeterd en zet het land stappen om te komen tot een tijdige
vaststelling van de begroting 2025. De begroting bevat beperkt informatie over de
voortgang van de verbetering van het financieel beheer. Uit de uitvoeringsrapportages
blijkt dat het land onder meer werkt aan de implementatie van een nieuw financieel
systeem.
Kenmerk
Cft 202500115
Blad
7/8
Liquiditeitspositie
Sint Maarten neemt in de begroting een meerjarige liquiditeitsprognose op. Dit is een
positieve toevoeging aan de begroting. Het saldo vrije liquide middelen aan het einde
van 2025 bedraagt ANG 16 miljoen. Dit is een toename van ANG 3 miljoen ten opzichte
van de prognose ultimo 2024. Eind 2028 verwacht Sint Maarten ANG 60 miljoen aan
vrije liquide middelen.
Collectieve sector
Sint Maarten dient jaarlijks te rapporteren over de uitgaven-, ontvangsten-, tekort- en
schuldcijfers van de collectieve sector. 12 Sint Maarten heeft de cijfers van de collectieve
sector over de jaren 2021 en 2022, ondanks herhaaldelijk verzoek, nog niet bij het Cft
aangeleverd. Hierdoor kan niet worden getoetst of de rentelastnorm wordt
overschreden. Ook beschikt het Cft niet over de jaarrekeningen van alle overheids-
(gelieerde) entiteiten.
Sint Maarten diende voor 1 april 2023 de collectieve sector voor de jaren 2024 en 2025
vast te stellen. Sint Maarten heeft een voorstel voor de vaststelling van de collectieve
sector voor deze jaren gedeeld met het ministerie van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties en met het Centraal Bureau voor de Statistiek van Nederland. Het
Cít heeft hierover nog geen update ontvangen.
Schuldpositie
De overheidsschuld, inclusief kortlopende schulden van Sint Maarten, bedraagt per eind
2025 naar schatting ANG 1.522 miljoen. De overheidsschuld van Sint Maarten bedraagt
daarmee 49 procent van het bbp. Dit is een lichte stijging ten opzichte van de
schuldquote ten opzichte van 2024. In deze schuld is het cumulatieve tekort van de
zorgfondsen buiten beschouwing gelaten. Het Cft verzocht Sint Maarten bij de reactie
op uw reactie op de VB 2024 en de OBW 2024 om de status van de schuld van de
zorgfondsen aan de andere fondsen, en of daaruit volgt dat de schuld toegerekend zal
worden aan de overheidsschuld. Tot op heden heeft het Cft deze zienswijze niet van
Sint Maarten ontvangen.

Kenmerk
Cft 2025001 15
Blad
8/8
Bijlage 2: Eindnoten
1 Minister van Financiën, Request Article 11 advice budget 2025, DIV nr.: 5201-A, d.d. 13 september

2024. Op basis van artikel 11 van de Rijkswet financieel toezicht Curaçao en Sint Maarten (Rft) kan het bestuur
      het Cft verzoeken te adviseren bij de ontwerpbegroting (OB).
      2 Het toetsingskader
      ler voor de be00rdeig vaE hot bestuur yan
      van de OB wordt gevormd door de Rft en de aanwijzing die de
      Riiksministerraad (RMR) in
      september 7
      2015 gaf aan
      Sint Maarten. Staatshlad 2015,
      Besluit van 30 oktober 2015 tot afkondiging van het Besluit van 8 september 2015 houdende het geven
      van een aanwijzing aan het bestuur van Sint Maarten tot het oplossen van de ontstane
      betalingsachterstanden, de compensatie van gerealiseerde tekorten op de gewone dienst in periode 2010-
      2014, het in de begroting 2015 en de meerjarenbegroting volledig opnemen van de zorg -en
      pensioenuitgaven en het nemen van maatregelen ten behoeve van een houdbaar pensioen – en sociale
      zekerheidsstelsel. De RMR heeft op 18 april 2019 besloten tot verlenging van de aanwijzing, maar over de
      nieuwe termijnen heeft nooit besluitvorming plaatsgevonden.
      3 Artikel 15 van de Rft.
      9
      4 Sint Maarten realiseerde in de periode van 2011 -2023 een (voorlopig) tekort van ANG 594 miljoen.
      5 Cft, kenmerk 202400110, Reactie op de tweede uitvoeringsrapportage 2024, d.d. 6 september 2024.
      6 Tweede Kamer, vergaderjaar 2023-2024, 36 410 IV, nr. 70.
      7 Artikel 15 lidc van de Rft. Sint Maarten heeft de cijfers van de collectieve sector over de aren 2021 en
      2022, ondanks herhaaldelijk verzoek, nog niet bij het Cft aangeleverd. Op basis van de tweede UR 2024
      verwacht het Cft de rentelastnorm bij een verhoging van de rente op de liquiditeitssteunlening wordt
      overschreden.
      8 De begrotingswijziging 2024 is nog niet door het parlement van Sint Maarten goedgekeurd.
      In deze tabel is sprake van afronding op hele ANG miljoenen. Hierdoor kunnen afrondingsverschillen in de
      tabel
      el voorkomen.
      10 IMF, Staff Concluding Statement of the 2024 Article IV Mission, September 17 2024.
      11 In deze tabel is sprake van afronding op hele ANG miljoenen. Hierdoor kunnen afrondingsverschillen in de
      tabel voorkomen.
      12 Artikel 24 van de Rft.